Het Mentor Café

#17 Waarom zou je EERLIJK zijn?

October 26, 2021 Hans Ruinemans, Wilma Out Season 1 Episode 17
Het Mentor Café
#17 Waarom zou je EERLIJK zijn?
Show Notes Transcript

#17 Waarom zou je EERLIJK zijn?

Waarom moet je eerlijk zijn? Niemand is honderd procent zuivere eerlijkheid. Dat kan ook niet, want ‘een eerlijk antwoord’ is vaak veel te hard. En soms is het eerlijke antwoord onbegrijpelijk voor de ander. Je ontmoet dan onbegrip en dat vertroebelt de relatie. Een eerlijk antwoord kan ook een te lang antwoord zijn. Of serieus kwetsend.

Een eerlijk antwoord kan tot een grote zinloze ruzie leiden.
Een eerlijk antwoord kan iemand mentaal vermorzelen.
Nou, ga zo maar door…

Eerlijkheid is ook:
Je houden aan sociale gedragsnormen die worden geaccepteerd door de mensen waarmee je leeft en werk. En de mensen die je dagelijks op straat tegenkomt. 

Eerlijkheid, daarover gaat podcast 17. Luister mee in Het Mentor Café.

De voice over van de intro is van Elmer de Winter.

Support the show

Het Mentor Café
Podcast #17 
Waarom zou je EERLIJK zijn?

W = Wilma Out
H = Hans Ruinemans

W: Ik moest naar de mondhygiënist en dat kwam me helemaal niet uit. Qua tijd. En ik had ook geen zin. Eigenlijk maar daar kan je niet mee aankomen. Toch? Daarom gebruikte ik mijn lichte keelpijn als excuus. Was het eerlijk? Mwah het was een beetje waar. Echt goed voelde het niet. Had ik beter eerlijk kunnen zeggen het komt nu niet goed uit? Moet je eigenlijk altijd eerlijk zijn? Deze vraag stel ik aan Hans Ruinemans, boardroom monk. In onze podcast-studio is het koud. Vanwege de energiecrisis staat de verwarming uit. Naar verluidt is de vraag naar aardgas zo groot dat de productie ‘t niet aankan. Nou ja, als dat de waarheid is. Nergens wordt zoveel gelogen als in de vrijemarkteconomie.  Eerlijkheid loont daar kennelijk niet. Toch, Hans?

H:In de eerste plaats wil ik even zeggen dat ik een groot voorstander ben van de aanwezigheid van hemel en hel tijdens ons leven. Ik denk namelijk dat het eufemismen zijn voor ons geweten. 

W: O, het belooft een zware podcast te worden…

H: Dat zou best kunnen.Je zei eerlijkheid loont kennelijk niet in de vrijemarkteconomie. Ik ben geen econoom. Maar ik weet dat economie gebaseerd is op vertrouwen en efficiëntie. Nou, daar past oneerlijk gedrag niet bij, zou je denken. Over eerlijkheid dus.Het woord ‘eerlijkheid’ schiet tekort, vind ik. Het schiet tekort als antoniem van ‘oneerlijkheid’ Ik kan namelijk niet in alle oprechtheid beweren dat oneerlijkheid persé slecht is. Ik vind jouw vraag wat was dat ook alweer?

W: Moet je altijd eerlijk zijn.

H: Moet je altijd eerlijk zijn die vraag is erg subjectief. Ik zeg het nog maar eens de waarheid bestaat niet. 

W: De waarheid bestaat niet omdat iedereen zijn eigen waarheid heeft?

H: Ook. Deels. Het is iets ingewikkelder. Kijk de waarheid berust op feiten. We kennen de waarheid dus voor zover we kennis over de feiten hebben. 

W: Zonder feiten geen waarheid.

H: Dat is een waarheid als een koe.

https://youtu.be/gHkK23u4mQs Beyonce - Honestly

W: Het is een interessant gegeven maar voor deze podcast wilde ik het liever houden bij wat mij bezighoudt. Wat is oneerlijkheid en wanneer ben je dat? 

H: Behalve dat er een waarheid is voor zover je kunt beoordelen dat dat zo is.

W: Want gerelateerd aan je kennis van de feiten.

H: Exact maar behalve dat, is er ook nog een waarheid binnen een waarheid.

W: Een halve waarheid.

H: Een deel van de waarheid. Daar kom ik later op terug, als je dat goed vindt.

W: Dat vind ik goed.

H: Dan wil ik me nu richten op de vraag: wat is oneerlijkheid eigenlijk. Een baby is er iets eerlijker dan dat. Een baby wordt totaal eerlijk geboren. Zijn we het allemaal over eens. Echter een baby is erop gericht om aandacht te vragen. Dat is de overlevingsdrang. En daarom huilt een baby. Na enige tijd merkt de baby dat hij het huilen kan inzetten. De baby huilt dan om iets gedaan te krijgen dat ook wel even kan wachten. Het is ongeduldig, het heeft honger en het wil direct gevoed worden. Of het huilt om iets extra’s te bemachtigen. 

W: De ene baby is ook de andere niet.

H: Inderdaad. Maar is de ene baby oneerlijk en de andere niet? Nee, natuurlijk niet. Het is een kwestie van temperament van aangeboren assertiviteit misschien van ‘goed in je behoeftes kunnen voorzien…’

W: En mijn vraag was: wat is oneerlijkheid en wanneer ben je dat.

H: Wanneer ben je oneerlijk en wanneer zorg je gewoon goed voor jezelf. Nu even kijkend naar jouw telefoontje naar de tandarts…

W: Mondhygiënist.

H: Oke, mondhygiënist.Je belde af omdat daarmee de dag voor jezelf makkelijker maakt. Bovendien had je echt lichte keelpijn.

W: Ja. Zeker. 

H: Het is een waarheid binnen een waarheid. 

W: Een deel van de waarheid. 

H: Exact. En niemand lijdt pijn. De mondhygiënist heeft er ook geen slecht gevoel bij, want je belde niet te laat.

W: Nee, en ik had een reden die past bij haar richtlijnen.

H: Ook dat. Niemand is honderd procent zuivere eerlijkheid. Dat kan ook niet, want ‘een eerlijk antwoord’ is vaak veel te hard. En soms is het eerlijke antwoord onbegrijpelijk voor de ander. Je ontmoet dan onbegrip en dat vertroebelt de relatie. Een eerlijk antwoord kan ook een te lang antwoord zijn. Of serieus kwetsend. Een eerlijk antwoord kan tot een grote zinloze ruzie leiden. Een eerlijk antwoord kan iemand mentaal vermorzelen. Nou, ga zo maar door. Eerlijkheid is ook. Je houden aan sociale gedragsnormen die worden geaccepteerd door de mensen waarmee je leeft en werkt en de mensen die je dagelijks op straat tegenkomt. 

W: Eerlijkheid is ook: je liefde tonen aan de ander. Daarmee bedoel ik jouw keuze voor dat deel van de waarheid binnen de waarheid. 

H: Kun je daar een voorbeeld van geven?

W: Tegen een kind zeggen: ik hou van jou, het is niet erg dat je de vitrinekast met Swarovski-kristal hebt omgegooid.

H: zachte woorden maken het hart zachter. Terug naar een concreter antwoord op je vraag.

W: Ja, daar ben ik wel aan toe…

H: In Nederland zijn we over het algemeen botter in de sociale omgang, en misschien dus eerlijker. Maar ook onbeleefder. En zelfs kwetsend. Vraag aan een Japanner op straat in Tokio of je “zo de goede kant op loopt” en hij of zij zal altijd “ja” zeggen. “Hai” is dat in het Japans. “Ja” zeggen, terwijl iemand dan de verkeerde kant oploopt is in onze optiek  een oneerlijk antwoord. Maar een Japanner kan niet zeggen: “Dat weet ik niet” of” Nee, dat is niet goed.” 

W: Hoe lossen Japanners dat onderling dan op? 

H: Gesloten vragen komen over het algemeen niet voor, tenzij het mag. Op straat kan iemand met bevoegd gezag  zoals een agent  gewoon zeggen: “Nee, dat is niet goed.” Een docent of een directeur kan dat ook. Op de school of op het werk. In onduidelijke gevallen zoals op straat - zal de vraagsteller de vraag aanpassen. Japanners onder elkaar verstaan die sociale codes. Toeristen die de weg willen weten, moeten opletten dat ze bijvoorbeeld een open vraag stellen. Dus vragen hoe ze bij het station moeten komen. Nog even iets anders: je moet in Japan ook niet zeggen hoeveel je van iets houdt. Het risico is groot dat mensen van alles proberen om het voor je te krijgen. Als jij bijvoorbeeld tegen iemand zou zeggen “Wat een mooie sjaal heeft u om” dan zal de persoon de sjaal direct aan je geven. Zelfs al is de sjaal van hun geliefde oma geweest. W: O, dan moet je dus heel erg op je woorden letten.

https://youtu.be/QMuy2md2orU Black Eye Peas Lies

H: Nog even een Japans voorbeeld: 

[temp corrupted audio file] Golfballetjes van gemeente Amsterdam

W: Ze waren dus niet eerlijk tegen je.          

H: Ik wil maar zeggen: eerlijkheid is ook per samenleving anders en evolueert door de geschiedenis heen. Slavernij en onderdrukking zag men vroeger als ‘eerlijk’ of in ieder geval niet als ‘oneerlijk’.

W: In sommige landen of samenlevingen is dat nog steeds zo…

H: Inderdaad corruptie vinden wij verwerpelijk in sommige landen is corruptie een totaal aanvaardbare manier van handelen. 

W: De enige manier om zaken voor elkaar te krijgen.

H: Het afhakken van handen om een ​​misdaad te bestraffen wordt in sommige landen als ‘eerlijk’ gezien. En in Amerika zien de conservatieven de doodstraf ook als eerlijk. 

W: Het georganiseerde verzet in de Tweede Wereldoorlog had niet stand kunnen houden bij eerlijkheid. 

H: Inderdaad. Er bestaat dus geen consensus over het begrip ‘eerlijkheid’. Los van de consensus is er ook nog een gradatie in eerlijkheid of oneerlijkheid. Daarachter zit dan de motivatie om eerlijk te zijn of om soepeler om te gaan met het begrip eerlijkheid. 

W: Als de bedoeling goed is, dan is het goed. 

H: Ik ken een aantal mensen die soepel omgaan met eerlijkheid. Deze mensen zijn in meer of mindere mate oneerlijk je kunt ook zeggen eerlijk in diverse gradaties.  Ze zijn eerlijk of oneerlijk op hun eigen manier. Maar sommige van hen zijn gewoon heel erg aardig. Op enkele van hen ben ik zelfs zeer gesteld. Die zou ik niet willen missen in mijn leven. Zijn ze altijd eerlijk? Nee, zeker niet.  Maar ze zijn het allemaal ik zei het al op hun eigen manier. Ik begrijp hen. In de omgang hou ik rekening met hun mate van eerlijkheid.

W: Er zijn ook verhalen van startups die zichzelf in de etalage hebben gezet in een zogenaamd succesvol decor.

H: O ja, onder meer volgens mij was het niet YouTube?

W: Ook, ja.

H: De whizzkids hielden kantoor in een paar kleine kamers en toen de mogelijke investeerders langskwamen verplaatsten ze ‘de crew’ naar een lege etage en lieten ze extra mensen rondlopen met laptops en papieren onder hun arm en overal rinkelden telefoons.

W: En ergens in een kamer stond een white board met daarop een grafiek.

H: Een hele gunstige prognose.

W: Is dat eerlijk? 

H: Ja wat vind ik daarvan. Wat vind jij?

W: Ik vind dat het wel kan. Het is deels natuurlijk marketing. Het past ook bij een platform zoals YouTube.

H: Het is ook de verantwoordelijkheid van de investeerders om daar doorheen te kijken.

W: En een beetje: klein tegen groot.

H: Het Robin Hood-effect. 

W: Is dit een pleidooi voor oneerlijk zijn?

H: Nee, helemaal niet. Maar je weet hoe ik erover denk…

W: Eerlijkheid is een utopie. 

H: Met wat ik zojuist allemaal heb gezegd probeerde ik het begrip te analyseren en ook de rekkelijkheid aan te geven. Ik probeer over te brengen dat oneerlijkheid een tijdsgebonden gegeven is en gerelateerd aan cultuur en gewoonten. Aan ‘hoe het hoort’ in jouw unieke leefomgeving. 

W: En je vertelde hoezeer de waarheid afhangt van feitenkennis.

H: Omdat je de  waarheid nooit helemaal kunt weten kun je nooit exact weten wat iemands eerlijkheid is.

W: Ik begrijp dat je als mens soms een evenwicht moet zoeken tussen  hard zijn bot zijn  contactloos onsympathiek overkomen of eerlijk zijn. 

H: Zeker. Maar hoewel ik het begrip oneerlijkheid kan analyseren en begrip op kan brengen voor oneerlijkheid vind ik ook dat je ab-so-luut op zijn minst in de buurt moet blijven van de waarheid. 

W: En waarom?

H: Nu zijn we aangekomen bij het bespreken van de zuivere oneerlijkheid. Waarom moet je eerlijk zijn.Nou, in tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht staan eerlijke mensen vaker op winst dan oneerlijke mensen. Je bent een gelukkiger persoon als je eenvoudiger leeft en als je een ander met een goed geweten benadert als je niet graait en liegt en niet grijpt wat je grijpen kunt en niet angstvallig een waarheid moet verbergen.

W: Als je een oneerlijk persoon bent, dan trek je vergelijkbare mensen aan. Daarmee maak je je leven nog moeilijker want juist voor oneerlijke mensen is het lastig omgaan met oneerlijke mensen. 

H: Dit is dus een pleidooi voor eerlijkheid. Nog maar een keer ik heb begrip voor cultuurgebonden ‘oneerlijkheid’ voor ‘oneerlijkheid’ om de sociale omgang soepeler te laten verlopen en voor ‘oneerlijkheid’ om mensen niet te beschadigen of te beledigen…

W: Of te kwetsend

H: Inderdaad. Nog even terugkomend op jouw tandartsafspraak: het kwam je helemaal niet goed uit en je had lichte keelpijn. De ene waarheid doet niets af aan de andere waarheid. Het was  vind ik  gewoon een legitieme reden om je afspraak af te zeggen daarnaast vind ik niet dat alle oneerlijke mensen minderwaardig of verwerpelijk zijn. Maar veel verder dan dat ga ik niet.

W: Eerlijk duurt het langst.

H: Eerlijk duurt letterlijk het langs, inderdaad. Een eerlijk leven is een beter leven. 

W: Een keiharde waarheid bestaat niet. 

H: Nee maar let op een keiharde onwaarheid bestaat wél. Daarom zeg ik leef zo eerlijk mogelijk. Want eerlijke mensen zijn over het algemeen evenwichtiger en beter in staat om stressvolle of emotioneel belastende omstandigheden het hoofd te bieden.

W: Hoe komt dat?

H: Dat komt omdat ze beter kunnen omgaan met lastige beslissingen. Ze hebben geleerd te incasseren en te relativeren. Ze kunnen zaken loslaten. Ze doen dingen soms niet. Ze slaan eens over. Ze wegen af. Ze stellen de beloning uit. Andersom mensen die keiharde onwaarheden debiteren die geven toe aan hun impulsen. Ze willen hun zin hebben. Ze aanvaarden geen ‘nee’. Ze willen geen beurt overslaan. Ze kunnen niet tegen hun verlies en dat is enorm veel werk. Op de lange duur is oneerlijkheid niet vol te houden.

W: Eerlijkheid is ook wat jou onderscheidt van de rest van de wereld. 

H: Maar nu vraag je je misschien af, wat krijg ik ervoor terug?

W: Ja, wat krijgt een mens ervoor terug.

H: Nou. Eerlijkheid... en ik heb het nu over ongenuanceerde eerlijkheid het ‘dichtbij de waarheid blijven’. Eerlijkheid stelt je in staat om ‘echt’ te zijn…en ‘echt’ zijn kost geen moeite. Als je eerlijk bent, hoef je je niet tot het uiterste in te spannen om bij je verhaal te blijven alles te onthouden om een neutraal gezicht op te zetten. Je hoeft je niet te focussen op zoiets als versie-beheer.

W: Versie-beheer…?

H: Ja, versie-beheer. Al die verschillende versies van de gang van zaken die moet je nauwkeurig beheren. Je mag je niet vergissen. Dat kost enorm veel energie.

W: Eerlijke mensen leven ontspannen.

H: Helemaal. Het rustige gevoel dat eerlijkheid oplevert, dat is niet met geld of middelen verkrijgbaar. 

W: Stel nou dat een luisteraar van deze podcast zo gegrepen wordt door dit thema dat hij of zij denkt vanaf nu ga ik het eerlijker aanpakken. 

H: Nou, dat juich ik toe, natuurlijk. Zo’n besluit past bij mijn overtuiging dat eerlijk zijn meestal een rationele keuze is. Vooral als je ervaart dat oneerlijkheid misschien op de korte termijn wel iets oplevert maar op de middellange termijn meer van een mens vraagt dan hij aankan. 

W: Alleen al vanwege de stress die oneerlijkheid met zich meebrengt.

H: Zeker. Al die inspanning die het kost die extra uren. Maar het venijnige  is dat je niet zomaar wakker kunt worden en besluiten voor altijd eerlijk te zijn. Conditionering speelt een grote rol. 

W: Eerlijk zijn moet je doen.

H: Dat al helemaal en oneerlijk zijn moet je afleren. Als je veel oneerlijk was, dan is eerlijk zijn wennen. Je moet trouwens ook niet te veel afgaan op wat mensen er zelf van zeggen over hun mate van eerlijkheid. 

W: Dat is zo. Er zijn mensen die zeggen dat ze eerlijk zijnen de boel belazeren.

H: En er zijn mensen die zo eerlijk mogelijk leven en onterecht in diskrediet worden gebracht.

W: Mensen zijn niet uitsluitend heiligen of zondaars. 

H: Nee, en meeste mensen  dat weten we ook. Reageren op de omstandigheden van dat moment en we weten allemaal dat omstandigheden fluctueren. 

W: Toch kun je besluiten om eerlijker te zijn.

H: Zeker. En dat doe je in de eerste plaats voor jezelf.

W: Het is erger de leugen te doen dan de leugen te ondergaan…

H: Plato.

W: Hiermee eindig ik de podcast. Fijn dat je erbij was, luisteraar. We ontmoeten je graag bij de volgende podcast, en je weet het: je doet ons een groot plezier door je te abonneren op Het Mentor Café. Tot de volgende keer, wij wensen je een fijne week.

 [Einde]

Meer podcasts beluisteren?
www.businesstales.com/podcasts

Een korte belafspraak maken met Hans Ruinemans?
www.businesstales.com/Hans

Een klein compliment geven aan deze podcast-serie?
https://www.BuyMeACoffee.com/HetMentorCafe